Valetta to miasto wyjątkowe pod wieloma względami. Bogata historia i zachwycająca architektura to nie wszystkie powody, by odwiedzić stolicę Malty. Valetta wiedzie prym w kilku kategoriach. Po pierwsze jest najbardziej wysuniętą na południe stolicą Europy.
Po drugie najbardziej nasłonecznionym europejskim miastem. Ponadto jej niezwykłe piękno doceniło UNESCO, które na listę wpisało cały zespół miejski.
Historia Valetty
Stolica Malty swoje istnienie zawdzięcza zakonowi joannitów, którzy tam przybyli w 1530 r. z inicjatywy papieża Karola V. Początkowo za siedzibę obrali nadmorską miejscowość Birgu. W 1557 r. na wielkiego mistrza zakonu został wybrany Jean Parisot de la Valette, który snuł wizję wzniesienia nowego miasta – fortecy. Początkowo plany pokrzyżowało mu wielkie oblężenie Turków w 1565 roku.
Budowę rozpoczęto dopiero w 1566 r. Wybrano strategiczna lokalizację na półwyspie Sciberras, który wznosi się 60 metrów nad wodami Morza Śródziemnego. Plan miasta zaprojektował włoski architekt Francesco Laparelli – uczeń Michała Anioła. Stolica została nazwana na cześć inicjatora jej powstania. Projekt miasta opierał się na planie hippodamejskim, zakładający wytyczenie ulic pod kątem prostym.
Drugim kamieniem milowym w dziejach Malty i jej stolicy było podbicie tego małego państewka przez Brytyjczyków w XIX w. Dla Wielkiej Brytanii Malta była strategiczną kolonią i ważną bazą marynarki brytyjskiej. To sprawiło, że w czasie II wojny światowej ten niewielki wyspiarski kraj był zaciekle bombardowany. Dowództwo alianckie wybrało Maltę na swoje centrum dowodzenia. Na Maltę spadło około 6600 ton bomb powodując ogromne zniszczenia.
Malta odzyskała niepodległość w 1974 roku. Wtedy powstała Republika Malty, a Valetta została jej stolicą. Brytyjski okres w dziejach Malty odcisnął jednak swoje piętno. Językiem urzędowym na Malcie do tej pory pozostaje angielski.
Zachwycająca architektura
Valetta za sprawą niezwykłego zagęszczenia zabytkowych budowli często jest określana jako „muzeum pod gołym niebem”. W obrębie miasta znajduje się 320 obiektów objętych ochroną. Większość z nich została wzniesiona jeszcze przez szpitalników.
Na szczególną uwagę zasługuje bogata ornamentyka, liczne zdobienia oraz kunszt detali architektonicznych wielu kamieniczek. Warto udać się na nieśpieszny spacer wąskimi uliczkami miasta, żeby podziwiać piękno starych budynków, które słyną ze zdobionych, kolorowych balkonów oraz licznych figurek świętych oraz innych detali o charakterze religijnym.
Najważniejsze zabytki
Za serce miasta uchodzi Ulica Republiki. To tam jest największe natężenie ruchu turystycznego. Warto jednak zboczyć z głównego duktu, żeby móc napawać się pięknem licznych zabytków. Zważywszy na historię Malty, dość oczywistym jest, że w jej stolicy znajdziemy mnóstwo zabytkowych świątyni.
Do najczęściej odwiedzanych należą: konkatedra św. Jana (posiada jedno z najwspanialszych barokowych wnętrz na świecie), kościół św. Augustyna oraz prokaterda św. Pawła. Zamożni joannici wznosili tzw. zajazdy, czyli okazałe budowle o charakterze pałacowym. Zakonnicy byli przydzielani do nich według pochodzenia. Z ośmiu ocalało pięć.
Za najpiękniejszy uchodzi Zajazd Kastylijski – obecnie siedziba premiera Malty. Warte odwiedzenia jest Narodowe Muzeum Archeologii, gdzie znajdziemy elementy najstarszych budowli na świecie – megalitycznych świątyń. Do ważniejszych obiektów również należą: Pałac Wielkich Mistrzów, Biblioteka Narodowa Malty, Fort św. Elma i Casa Rocca Piccola, czyli pałac maltańskiej arystokracji.
Valetta, pomimo niewielkich rozmiarów, zasobnością zabytków i atrakcji turystycznych przebija niejedno wielkie europejskie miasto. Stolica Malty z pewnością oczaruje każdego gościa, a wyprawa do tego wyspiarskiego kraju, będzie obfitował w liczne przeżycia i wspomnienia.
