Położone na Przedgórzu Sudeckim Wzgórza Szklarskie kryją w sobie geologiczny diament- Masyw Szklar. Miłośnicy kopalnictwa i kamieni szlachetnych mają tu możliwość eksplorowania Podziemnej Trasy Edukacyjnej Kopalni Niklu, Chryzoprazu i Opalu w Szklarach Huta – jednego z zaledwie pięciu miejsc na świecie, gdzie występują te półszlachetne kamienie i drugiego na świecie, po Australii, pod względem wielkości złóż…
Trochę historii
Wszystko zaczęło się jeszcze w XVIII wieku, gdy król pruski Fryderyk II zarządził inwentaryzację ziem dzisiejszego Dolnego Śląska. W wyniku badań geologicznych tego obszaru odkryto duże złoża chryzoprazu, który przez swoją barwę nazwany został „zielonym złotem”. Legenda głosi, że Fryderyk oprócz tego, ze dostrzegł ogromny potencjał finansowy znaleziska geologów to wręcz zakochał się w chryzoprazie. Pruscy dworzanie chętnie nosili biżuterię z tego kruszcu, a w pałacu w Poczdamie powstała nawet sala chryzoprazowa.
Sama kopalnia w Szklarach uruchomiona została w 1890 roku, gdy inżynier Alfred Reitsch potwierdził także występowanie w tym miejscu rud niklu. W czasie dwóch wojen światowych kopalnia ta i wybudowana w jej pobliżu niewielka huta stanowiły podporę przemysłu zbrojeniowego.
Po II wojnie światowej szklarską kopalnię zamknięto, po to by w latach 60-tych uruchomić ją na nowo i rozpocząć wydobywanie urobku metodą odkrywkową. Co interesujące, gdy na powierzchni trwało wydobycie niklu w podziemiach stworzono schron przeciwatomowy- ochronę na wypadek ataku nuklearnego na Polskę. O ironio, to właśnie dzięki stworzeniu schronu spora cześć kopalni nie została zniszczona i zasypana i dzisiaj możemy ją podziwiać.
W 2013 roku nowy właściciel kopalni, a prywatnie pasjonat geologii, postanowił otworzyć jedyną pozostałą sztolnię „Robert” dla ruchu turystycznego.
Podziemna Trasa Edukacyjna i nietoperze
Trasa czynna jest od maja do września, a jej całkowite przejście odbywa się wyłącznie pod opieką przewodnika i trwa około godziny. Zwiedzający zaopatrzeni są w latarki o odpowiedniej mocy i kaski ochronne. Temperatura w sztolni jest niska, wynosi zaledwie 8 stopni Celsjusza, dlatego protip: warto ubrać się ciepło!
Przewodnik oprócz bogatej historii tego niezwykłego miejsca pokazuje zatopione w skałach czerwone karneole, białe opale i zielone chryzoprazy. Ponadto zwiedzający mają możliwość obejrzenia zdjęć z epoki i wystawy minerałów. Mogą także na własne oczy przekonać się jak wygląda schron przeciwatomowy.
Kopalnia w Szklarach dla dzieci przygotowała także odrębną atrakcję pt. „Co zimuje w podziemiach Szklar”. Ta niezwykła Ścieżka Edukacyjna zwana tutaj „nietoperzową” ma na celu przybliżenie najmłodszym chiropterologii czyli nauki o nietoperzach.
W programie wykład o nietoperzach, poszukiwanie w sztolni atrap tych ssaków i identyfikacja poszczególnych gatunków. Na zakończenie trasy dzieci w nagrodę dostają dyplom lub puchar.
Bez względu na to, którą atrakcję wybierzemy, należy pamiętać, że trasa posiada status Stanowiska Dokumentacyjnego, co oznacza, że jest chronionym prawem rezerwatem geologicznym, uczestników obowiązuje więc absolutny zakaz dotykania skał i minerałów na trasie.
Zagłębie kopalniane, a raczej… turystyczne
Wzgórza Szklarskie to nie tylko kopalnia. Dla wygłodniałych przygód okolica ma jeszcze niezwykle wiele do zaoferowania. W niedalekich Ciepłowodach znajdziemy pięknie zachowane ruiny XIII- wiecznego zamku rycerskiego, który zaledwie kilka kroków dzieli od Kawiej Góry (339 m n.p.m.) i znajdującej się na jej szczycie wieży widokowej.
Na zachód od Szklar Huty w miejscowości Owiesno miłośnicy historii znajdą ciekawe i mało znane ruiny Zamku Owiesno, wybudowanego, jak głosi legenda, przez Templariuszy.
Całe Przedgórze Sudeckie stanowi gratkę dla turystów, ale w przypadku odwiedzających Kopalnię Niklu, Chryzoprazu i Opalu w Szklarach może zdarzyć się tak, że największe skarby znajdują się tuż pod naszymi stopami. I to dosłownie!
Miłośnicy kamieni szlachetnych chętnie przekopują bowiem okolicę w poszukiwaniu tzw. szczęśliwych trafień, a cierpliwi zbieracze mogą się pochwalić unikalną kolekcją jaspisów, szklarskich turmalinów, mlecznych i miodowych opali, chialitów i wielu, wielu innych.
Dolnyśląsk słynie jako region z wielu podziemi udostępnionych do zwiedzania. Zaznaczając punkty do odwiedzenia na naszej turystycznej mapie nie możemy pominąć Kopalnii Niklu, Chryzoprazu i Opalu w Szklarach, gdyż jest to miejsce unikalne w skali światowej.
